"Dzienniczek" - ponad 500-stronicowe dzieło słynnej mistyczki, siostry Faustyny Kowalskiej, powstałe w latach 30. XX wieku zna wielu ludzi w Kościele nie tylko w Polsce. Nikomu dotąd nie przyszło chyba na myśl, by do tego typu literatury komponować specjalną muzykę. Wśród zapisków wizjonerki znaleźć jednak można piękne wiersze, które stały się motywem inspiracji poznańskiego kompozytora Zbigniewa Małkowicza. Postanowił on dołożyć małą cegiełkę do popularyzacji objawień Faustyny pisząc do nich melodie. W ten sposób powstało oratorium "Miłosierdzie Boże", którego premiera odbyła się już rok ponad temu w stolicy Dolnego Śląska - Wrocławiu. Wykonawcami koncertu byli wówczas: zespół Lumen, chór "Gaudium" Uniwersytetu Wrocławskiego i orkiestra kameralna pod batutą Alana Urbanka, partie solowe zaśpiewali - Dariusz Tokarzewski z grupy Vox, znany wokalista jazzowy Marek Bałata oraz Marzena i Aleksandra Małkowicz - żona i córka kompozytora.
Po raz pierwszy muzyką religijną zajmowałem się przed 20 laty - mówi Zbigniew Małkowicz. - W duszpasterstwie akademickim przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim wraz z przyjaciółmi założyliśmy zespół muzyczny, w którym swe pierwsze kroki stawiali m. in.: znana z późniejszej współpracy z Budką Suflera słynna Urszula, przyszły wokalista Voxu - Darek Tokarzewski oraz moja żona Marzena. Wykonywaliśmy popularne wówczas piosenki religijne. W aranżacjach, które robiłem dla potrzeb zespołu, obok gitar akustycznych wykorzystywałem instrumenty smyczkowe i flet. Opracowywałem też wokale. Nasze koncerty były zawsze przyjmowane gorąco.
Po studiach na Uniwersytecie Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie Zbigniew przeniósł się do stolicy, gdzie ukończył dyrygenturę symfoniczno-operową na Akademii Muzycznej. Przez 8 lat pracował w Warszawie jako dyrygent w Teatrze Muzycznym "Roma", współpracował ze scenami muzycznymi w Poznaniu oraz Wrocławiu. Realizował wiele premier, m.in. słynny musical "Sztukmistrz z Lublina". Od ponad 11 lat działa również za granicą jako kierownik muzyczny i aranżer największej agencji koncertowej w Europie EURO-Studio Langraf. W moim odczuciu, obecny świat, także ten muzyczny, nie zmierza w dobrym kierunku. Przez cały czas pracy na scenach świeckich towarzyszyła mi narastająca tęsknota za muzyką sakralną. Gdy ukończyłem 40 lat, usłyszałem w sercu wyraźne ponaglenie, by zająć, się bliżej sprawami Bożymi. Było ono tak niepokojące, że z wielką determinacją zacząłem komponować muzykę religijną. Wtedy też na mojej życiowej drodze pojawiła się Siostra Faustyna. Pomysł stworzenia pop-oratorium zrodził się dwa i pół roku temu, gdy sięgnąłem po znajdujący się na domowej półce wybór poezji z jej "Dzienniczka". Chociaż wcześniej czytałem te teksty, dopiero teraz szczerość i prostota świętej także jej bezgraniczne zaufanie do Stwórcy, tak mnie zachwyciły że zapragnąłem podzielić się moimi odkryciami z innymi. Zafascynowały mnie i wzruszyły głównie słowa mówiące o Jego Miłosierdziu do wszystkich ludzi - wspomina kompozytor. Muzykę, do wierszy wizjonerki Zbigniew pisał w autokarze, podczas tournee z wrocławskim "Skrzypkiem na dachu" po Niemczech i Szwajcarii. Wierzę mocno, ze Faustyna była wtedy ze mną bardzo blisko i pomagała mi. Chociaż czuję, że muzyka do oratorium była wymodlona, nie oznacza to, że łatwo było zrealizować cały pomysł.
Do stworzenia dużej formy muzyczno-słownej, która byłaby przystępna zarówno dla ludzi prostych, jak i tych bardziej wykształconych, zachęciły artystę zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia z krakowskich Łagiewnik. Siostra Elżbieta Siepak, (kierująca pracami upowszechniającymi dzieło św. Faustyny, przez Stowarzyszenie Apostołów Bożego Miłosierdzia "Faustinum"), opracowała specjalną narrację na podstawie tekstów "Dzienniczka" łącząc utwory wykonywane przez solistów i chór. Na potrzeby przedsięwzięcia Zbigniew założył zespół Muzyki Sakralnej "Lumen", którego dużą część stanowi jego najbliższa rodzina: Michał Małkowicz - perkusja, Marzena Małkowicz - spiew, Aleksandra Małkowicz - śpiew, Justyna Ponulak - skrzypce, Piotr Matusewicz - skrzypce, Daniel Husak - perkusja, gitara i sam kompozytor - instrumenty klawiszowe. Do grupy dołączył jego kolega Darek Tokarzewski, członek grupy Vox - śpiew i gitara. Zaproponowałem też udział w oratorium Markowi Bałacie, z którym wielokrotnie wcześniej współpracowałem w kraju i za granicą - mówi Zbigniew. - Ten poprosił mnie, by zagrać mu jeden z utworów. Gdy to zrobiłem, nie mógł wysłuchać go do końca, tak się wzruszył. Teraz podobno nawet wśród swoich koncertów, bez akompaniamentu nuci słowa oratorium: "O mój Jezu, z ufności ku Tobie wiję wieńcy tysiące i wiem, że rozkwitną wszystkie, kiedy oświeci je Boskie słońce".
Przełomowym wydarzeniem dla zespołu był koncert w Derdach, gdzie miały swe spotkanie siostry przełożone i mistrzynie Zgromadzenia SMBM. Oklaskiwały nas gorąco i śpiewały razem z nami, zatwierdziły także melodie litanii do św. Siostry Faustyny, którą napisałem na ich zamówienie.Przełożona generalna, s. Gracjana Szewc, napisała po koncercie: Czytając Dzienniczek siostry Faustyny odkrywa się wielką głębię, ale tak wyśpiewane treści ukazują jeszcze większe bogactwo Bożego orędzia, bo rzeczywiście czuje się w tej muzyce i wykonaniu inspiracje Bożego Ducha. Premiera pop-oratorium "Miłosierdzie Boże" odbyła się w lutym 2004 roku we Wrocławiu w 73- rocznicę pierwszego objawienia wizerunku Jezusa Miłosiernego. Dużych rozmiarów obraz ze słynną sentencją "Jezu, ufam Tobie!" zawisł nad sceną kina Oskar, na której zgromadzili się wykonawcy. Organizacją koncertu zajął się ks. Stanisław Stelmaszek, kapelan Policji na Dolnym Śląsku. Wśród publiczności znaleźli się wówczas specjalnie zaproszeni goście, duchowni i świeccy. Pop-oratorium pokazano następnie, tym razem dla szerokiej publiki, w ramach IX koncertu Wielkopostnego (również we Wrocławiu) zorganizowanego pod honorowym patronatem rektorów uczelni wyższych Wrocławia i Opola. Wystąpiło wówczas około 200 wykonawców, m.in. cztery chóry i Orkiestra Symfoniczna Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Bardzo ciepło przyjęła dzieło Zbigniewa Małkowicza publika wakacyjnego Miedzynarodowego Festiwalu Muzyki Gospel "Camp Meeting" w Osieku. Później były kolejne wykonania. Pod koniec października 2004 roku w Kościele Garnizonowym w Kaliszu odbył się koncert z udziałem Filharmonii Kaliskiej i pod batutą jej szefa, Tadeusza Wicherka. Został on zarejestrowany przez Piotra Madziara (MaDes), a producentem wykonawczym było Studio S Production Zbigniewa Szubińskiego ze Szczecina. Wydała je na płycie Agencja Artystyczna "Lumen" z Poznania. Pop-oratorium Zbigniewa Małkowicza "kroczy" przez Polskę sławiąc dzieło Miłosierdzia naszego Stwórcy okazywanego każdemu, kto o nie prosi. Dziękczynienia za nie - nigdy nie za dużo!
Andrzej Bujnowski OP
Magazyn Muzyczny "RUaH" nr 30